Ο ουρανός του μήνα

Ο ουρανός του μήνα

Ομάδα παρατήρησης
επιμέλεια: Θανάσης Παπαδημητρίου

Στον νυχτερινό ουρανό του Νοέμβρη συμβαίνουν ωραία γεγονότα και κάνουν την εμφάνισή τους οι μεγαλοπρεπείς χειμερινοί αστερισμοί με τα λαμπρά αστέρια τους. Πολλές βροχές διαττόντων παρατηρούνται αυτόν το μήνα που ίσως επιφυλάσσουν αναπάντεχες εξάρσεις. Οι περισσότεροι πλανήτες είναι ορατοί όπως επίσης είναι ακόμη ορατός και ο κομήτης C/2023 A3 (Tsuchinshan-ATLAS).

Το ξημέρωμα της βραδιάς από μια προς δύο Νοεμβρίου 1866, τρεις η ώρα μετά τα μεσάνυχτα κι ενώ ο ουρανός ήταν καθαρός και ανέφελος άρχισαν τα αστέρια να πολε­μούν, πέφτοντας το ένα κατά του άλλου, αφήνοντας φως σαν σκοινί και (με κατεύ­θυνση) από την Ανατολή προς τη Δύση, α­διάκοπα μέχρι τις έξι ώρα την αυγώ, οπότε και έπαυσε το φαινόμενο (την αιτία) του ο­ποίου κανείς δε γνωρίζει εκτός από τον Ποιητή του οποίου η δόξα εις τους αιώνες. Αμήν. Ιωάννης Ιερεύς Σαββανής
Πανσέληνος 15 Νοεμβρίου - «Φεγγάρι του Κάστορα»

Την 1η Νοεμβρίου έχουμε Νέα Σελήνη και στις 15 Νοεμβρίου έχουμε Πανσέληνο.

«Φεγγάρι του Κάστορα» είναι το όνομα της Πανσελήνου αυτού του μήνα. Κάποιοι λένε ότι προέρχεται από τους ιθαγενείς της Αμερικής που στήνουν παγίδες για κάστορες κατά τη διάρκεια αυτού του μήνα, ενώ άλλοι λένε ότι το όνομα προέρχεται από τη δραστηριότητα των καστόρων που χτίζουν τα χειμερινά τους φράγματα.

Την 21η Νοεμβρίου θα έχουμε σύνοδο Σελήνης και Άρη που θα βρεθούν σε απόσταση 2 μοιρών.

Βροχή Διαττόντων

Ο Νοέμβριος είναι ένας μήνας με αρκετές βροχές διαττόντων. Στις 6 Νοεμβρίου έχουμε το μέγιστο των Ανδρομεδίδων, στις 12 Νοεμβρίου έχουμε το μέγιστο της βροχής των Βόρειων Ταυρίδων, στις 21 Νοεμβρίου έχουμε το μέγιστο της βροχής των Άλφα Μονοκερωτίδων. Οι Λεοντίδες είναι η πιο θεαματική βροχή διαττόντων του Νοεμβρίου. Οφείλονται στον κομήτη 55P/Tempel-Tuttle και εμφανίζονται κάθε χρόνο στα μέσα Νοεμβρίου (10-20 Νοεμβρίου) με έξαρση τις πρώτες πρωινές ώρες της 17ης Νοεμβρίου. Ο μέγιστος ρυθμός τους είναι 15 διάττοντες ανά ώρα. Βέβαια οι Λεοντίδες αποτελούν μία από τις πιο απρόβλεπτες βροχές διαττόντων που παρουσιάζουν αναπάντεχες εξάρσεις.

Να μην ξεχνάμε ότι μία από αυτές τις εξάρσεις παρατηρήθηκε το 1866 στην Κέρκυρα από τον ιερέα lωάννη Σαββανή, από την Άνω Κορακιάνα.

Πλανήτες

Στις 20 Νοεμβρίου ο πλανήτης Ερμής βρίσκεται στη μέγιστή απόκλιση από τον Ήλιο και μπορεί να παρατηρηθεί σχετικά εύκολα στο λυκόφως του δυτικού ουρανού. Επίσης στις 17 Νοεμβρίου ο πλανήτης Ουρανός θα είναι σε αντίθεση. Ο γαλαζοπράσινος πλανήτης θα βρίσκεται στην πλησιέστερη προσέγγισή του στη Γη. Θα είναι πιο φωτεινός από κάθε άλλη εποχή του χρόνου. Ορατή είναι επίσης και η Αφροδίτη και μέχρι τα μεσάνυχτα παρελαύνουν όλοι οι μεγάλοι πλανήτες στον έναστρο ουρανό με τη σειρά, Κρόνος, Δίας, Άρης.

Από την ώρα 22:30 έως την 00:30 της 10ης Νοεμβρίου, αν διαθέτετε τηλεσκόπιο, παρατηρήστε τη διέλευση της σκιάς της Ιούς, του δορυφόρου του Δία. Στις 20 Νοεμβρίου και ώρα 22:30 ξεκινά η διέλευση της σκιάς του δορυφόρου Τιτάνα από τον δίσκο του Κρόνου.

Κομήτης C/2023 A3 Tsuchinshan-ATLAS

1-9 Νοεμβρίου o κομήτης C/2023 A3 (Tsuchinshan-ATLAS) κατευθύνεται αργά προς τα πάνω από τον αστερισμό του Οφιούχου προς τον αστερισμό του Αετού και είναι ακόμα ορατός με κιάλια από έναν σκοτεινό ουρανό πριν το φεγγάρι γίνει πολύ φωτεινό. Ο καλύτερος χρόνος παρατήρησης είναι αμέσως μετά το σούρουπο, όταν ο κομήτης βρίσκεται ψηλά στον νοτιοδυτικό ουρανό. Σταδιακά θα μειώνεται η λαμπρότητά του και θα μειώνεται και το μήκος της ουράς του.

Αστερισμοί

Οι χειμερινοί αστερισμοί του Ταύρου του Ηνίοχου και του Ωρίωνα κάνουν την εμφάνισή τους στον ανατολικό ουρανό του βραδινού ουρανού. Εκεί βρίσκονται μερικά από τα πιο φωτεινά αστέρια όπως ο Αλντεμπαράν, ο Μπετελγκέζ, η Αίγα, ο Ρίγκελ. Με κιάλια εύκολα εντοπίζονται τα αστρικά σμήνη των Πλειάδων, των Υάδων και φυσικά το υπέροχο νεφέλωμα του Ωρίωνα Μ 42.