Ομάδα παρατήρησης
επιμέλεια: Θανάσης Παπαδημητρίου
Τον Ιανουάριο θα δούμε πολύ στενές προσεγγίσεις της Σελήνης με άλλους πλανήτες, θα θαυμάσουμε την Πανσέληνο ακούγοντας ουρλιαχτά λύκων, θα παρατηρήσουμε μια σύντομη βροχή διαττόντων και ψηλά στον ουρανό θα μας στεφανώνει ένας σχηματισμός φωτεινών άστρων, το «Χειμερινό Τρίγωνο».
Η πρώτη Πανσέληνος του 2024 φτάνει στο μέγιστο της φωτεινότητας την Τρίτη 14 Ιανουαρίου. Αναζητήστε τη Σελήνη στον δυτικό ουρανό και θα δείτε μια πολύ στενή σύνοδο με τον Άρη. Θα βρίσκονται σε απόσταση λιγότερο από 1ο μοίρα.
Στις 29 Ιανουαρίου θα έχουμε Νέα Σελήνη! Η Πανσέληνος του Ιανουαρίου έγινε γνωστή ως Σελήνη του Λύκου, επειδή οι λύκοι δε βρίσκουν θηράματα και ακούγονται να ουρλιάζουν λόγω της πείνας.
Οι Τεταρτίδες (Quadrantids) είναι μια βροχή μετεώρων που σημειώνεται τις αρχές του Ιανουαρίου. Κατά το μέγιστο της βροχής, ο ρυθμός πτώσης των μετεώρων είναι περίπου 10 μετέωρα την ώρα και η φάση κορύφωσης διαρκεί περίπου δύο ώρες.
Το σώμα το οποίο θεωρείται η πηγή των Tεταρτίδων, είναι ο αστεροειδής 2003 EH1. Το ακτινοβόλο σημείο βρίσκεται εντός των ορίων του αστερισμού του Βοώτη. Το όνομά της η βροχή το πήρε από τον απαρχαιωμένο αστερισμό Quadrans Muralis ή Τετράς, ο οποίος σήμερα ανήκει στον Βοώτη.
Στις 4 Ιανουαρίου, στις 8μμ, θα έχουμε μια πάρα πολύ κοντινή προσέγγιση της Σελήνης και του Κρόνου. Από ορισμένα μέρη του κόσμου, η Σελήνη θα περάσει μπροστά από τον Κρόνο, δημιουργώντας μια σεληνιακή απόκρυψη.
Ο πλανήτης Αφροδίτη φτάνει στη μεγαλύτερη απόκλιση των 47,2 μοιρών από τον Ήλιο. Αυτή είναι η καλύτερη στιγμή για να δείτε την Αφροδίτη, καθώς θα βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο πάνω από τον ορίζοντα στον βραδινό ουρανό.
Στις 16 Ιανουαρίου ο Άρης θα είναι σε αντίθεση, καθιστώντας αυτή μια εξαιρετική ευκαιρία να ρίξετε τα μάτια ή τα τηλεσκόπια σας στον όμορφο κόκκινο πλανήτη.
Η Αφροδίτη και ο Κρόνος θα βρίσκονται σε σύνοδο στις 18-19 Ιανουαρίου στον δυτικό ουρανό. Όλοι οι μεγάλοι πλανήτες θα είναι ορατοί αυτό τον μήνα.
Ο χειμερινός ουρανός με τα πολύ φωτεινά του αστέρια βρίσκεται αυτόν τον μήνα σε όλο του το μεγαλείο. Ο Ωρίωνας, ο Ταύρος, οι Δίδυμοι, ο Μεγάλος Κύων και ο Ηνίοχος είναι οι κυρίαρχοι αστερισμοί.
Ο α του Ωρίωνα, ο Μπετελγκέζ, ο α του Μεγάλου Κυνός, ο Σείριος και ο α του Μικρού Κυνός, ο Προκύων, σχηματίζουν το «Χειμερινό Τρίγωνο» που δεν είναι αστερισμός, αλλά ένας χαρακτηριστικός τριγωνικός σχηματισμός, ένα σχεδόν ισόπλευρο τρίγωνο, ο οποίος δεσπόζει ψηλά στο χειμερινό ουρανό.
Ο Μεγάλος και ο Μικρός Κύων, σύμφωνα με την μυθολογία, ήταν τα κυνηγόσκυλα του Ωρίωνα και το «Χειμερινό Τρίγωνο» ίσως συμβολίζει την αγάπη που έτρεφε ο Ωρίωνας στα δύο έμπιστα σκυλιά του. Παρατηρήστε τον Σείριο που έχει διπλάσια μάζα και διπλάσια διάμετρο σε σύγκριση με τον Ήλιο και εκπέμπει 20 φορές περισσότερο φως. Θα τον δούμε να λαμπυρίζει με διάφορα χρώματα, καθώς το φως του διαθλάται από τα ρεύματα αέρα στην ατμόσφαιρα της Γης, τις παγερές χειμωνιάτικες νύκτες. Με κιάλια ή με ένα μικρό τηλεσκόπιο είναι εκθαμβωτικός!
Στις 4 Ιανουαρίου η Γη θα φτάσει στο πλησιέστερο σημείο της στον Ήλιο, σε απόσταση 0,9833 AU δηλαδή 147.098.074 χλμ. Ο Ήλιος θα εμφανιστεί μεγαλύτερος στον ουρανό από οποιαδήποτε άλλη εποχή του χρόνου και η Γη θα λάβει την περισσότερη ακτινοβολία. Στην πράξη, μια διαφορά 3% στην απόσταση της Γης από τον Ήλιο είναι ελάχιστα αισθητή. Οι ετήσιες αλλαγές στον καιρό, μεταξύ του καλοκαιριού και του χειμώνα, προκαλούνται αποκλειστικά από την κλίση του άξονα της Γης και όχι από οποιαδήποτε αλλαγή στην απόστασή της από τον Ήλιο.
