Ο ουρανός του μήνα
courses-img4

Περσείδες 2024

courses-img4

Σειρά Εκλαϊκευμένων Ομιλιών Σύγχρονης Επιστήμης - Σεπτέμβριος 2024

courses-img4

Τετάρτη, 28 Αυγούστου 2024 στις 21:00

courses-img4

Ομιλήτρια: Φιόρη-Αναστασία Μεταλληνού

Ο ουρανός του μήνα

Ομάδα παρατήρησης
επιμέλεια: Θανάσης Παπαδημητρίου

Τον Οκτώβριο του 2024, υπάρχουν μερικά συναρπαστικά ουράνια γεγονότα που πρέπει να προσέξετε. Βροχές διαττόντων, σύνοδοι Σελήνης, ένας πολλά υποσχόμενος κομήτης και η εμφάνιση ζωδιακού φωτός διανθίζουν τον νυχτερινό ουρανό .

Πανσέληνος 17 Οκτωβρίου - «Σελήνη του Κυνηγού»

Στις 2 Οκτωβρίου θα έχουμε Νέα Σελήνη και στις 17 του μήνα θα έχουμε Πανσέληνο. Μετά το Φεγγάρι της Συγκομιδής έρχεται το Φεγγάρι του Κυνηγού, γιατί αυτός ο μήνας είναι κατάλληλος για το κυνήγι ελαφιών και οι κυνηγοί χρησιμοποιούσαν το έντονο φως του φεγγαριού για να παρακολουθούν το θήραμα μέχρι αργά το βράδυ.

Όσοι βρίσκονται στο δυτικό ημισφαίριο θα έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν τη δεύτερη ηλιακή έκλειψη του 2024. Θα είναι μία δακτυλιοειδής έκλειψη Ηλίου που συμβαίνει όταν η Σελήνη δεν μπορεί να καλύψει πλήρως τον Ήλιο. Το μονοπάτι της έκλειψης θα ξεκινήσει στον Ειρηνικό Ωκεανό στα ανοικτά των ακτών της Νότιας Αμερικής και θα κινηθεί σε περιοχές της νότιας Χιλής και της Αργεντινής.

Ωραίο θέαμα επίσης θα δούμε το βράδυ της 19ης Οκτωβρίου όταν η Σελήνη θα βρίσκεται πολύ κοντά στις Πλειάδες.

Βροχή Διαττόντων

Αυτό το μήνα, επτά βροχές διαττόντων θα φτάσουν στη μέγιστη δραστηριότητά τους, όμως μόνο οι Ωριωνίδες θα παράγουν σημαντικό αριθμό μετεώρων ανά ώρα (περισσότερους από 20). Οι Ωριωνίδες προκαλούνται από κόκκους σκόνης που άφησε πίσω του ο κομήτης Halley, ο οποίος ήταν γνωστός και παρατηρούμενος από την αρχαιότητα. Η βροχή κορυφώνεται τη νύχτα της 21ης Οκτωβρίου . Το ακτινοβόλο σημείο τους είναι φυσικά ο αστερισμός του Ωρίωνα.

Πλανήτες

Η Αφροδίτη φαίνεται λίγο πριν τη δύση του Ηλίου χαμηλά στον ορίζοντα του δυτικού ουρανού. Ο Κρόνος είναι ορατός από νωρίς και για όλη τη νύχτα στον ουρανό και βρίσκεται στον αστερισμό του Υδροχόου. Ο Δίας και ο Άρης κάνουν την εμφάνισή τους μετά τα μεσάνυχτα. Ο πλανήτης Ερμής αυτόν τον μήνα είναι κρυμμένος στη λάμψη του Ήλιου. Το βράδυ της 14ης Οκτωβρίου θα έχουμε στενή σύνοδο της Σελήνης και του Κρόνου και στις 24 Οκτωβρίου η Σελήνη θα είναι σε σύνοδο με τον Άρη.

Ζωδιακό φως

Το ζωδιακό φως κατατάσσεται στα ουράνια φαινόμενα και είναι γνωστό και ως ψεύτικη αυγή ή σούρουπο . Χρειάζεται έναν σκοτεινό ουρανό για να το δεις και μοιάζει με μια θολή πυραμίδα φωτός. Προκαλείται όταν το φως του ήλιου αντανακλάται από κόκκους σκόνης στο επίπεδο του ηλιακού μας συστήματος. Αυτή την εποχή λίγο μετά τη φθινοπωρινή ισημερία το ζωδιακό φως εντοπίζεται αν κοιτάξετε στον ανατολικό ουρανό λίγο πριν την ανατολή του Ήλιου, ενώ την άνοιξη εντοπίζεται στον δυτικό ουρανό μετά τη δύση του Ήλιου.

Κομήτης C/2023 A3 Tsuchinshan-ATLAS

Ο καλύτερος κομήτης της χρονιάς, C/2023 A3 (Tsuchinshan-ATLAS), αναμένεται να κάνει την καλύτερη εμφάνισή του τον Οκτώβριο του 2024. Ο κομήτης Tsuchinshan-ATLAS θα μπορούσε πράγματι να γίνει πολύ φωτεινός. Στις 9 Οκτωβρίου θα περάσει ανάμεσα στη Γη και τον Ήλιο. Το φως του ήλιου που διασκορπίζεται από τη σκόνη του κομήτη θα ενισχύσει τη φωτεινότητα του κομήτη σε αρνητικά μεγέθη. Στις αρχές του μήνα θα είναι ορατός χαμηλά στον ανατολικό ουρανό πριν την αυγή, ενώ από τα μέσα του μήνα θα εντοπίζεται χαμηλά στον δυτικό ουρανό μετά τη δύση του Ήλιου. Προτείνεται η χρήση κιαλιών για τον ευκολότερο εντοπισμό του.

Αστερισμοί

Οι αστερισμοί που κυριαρχούν στον νυχτερινό ουρανό κατά τη διάρκεια του Οκτώβρη είναι ο Πήγασος, ο Υδροχόος και ο αχνός αστερισμός του Αιγόκερω. Οι θερινοί αστερισμοί κινούνται προς τα δυτικά και στα ανατολικά αρχίζουν να υψώνονται οι χειμερινοί αστερισμοί του Ηνίοχου και του Ταύρου. Με γυμνό μάτι ή με κιάλια εντοπίστε το πιο όμορφο ανοικτό σμήνος, τις υπέροχες Πλειάδες ή Πούλια . Λίγο αργότερα αναζητήστε με κιάλια ή με τηλεσκόπιο το αστρικό σμήνος Μ37 στον Ηνίοχο.

Το Αστεροσκοπείο Κέρκυρας

Στις 13 Φεβρουαρίου 1927 ιδρύθηκε η «Αστρονομική Εταιρεία της Ελλάδος» εν Κερκύρα μοναδική στην Ελλάδα, με πλούσια πολιτιστική και επιστημονική δράση. Αριθμούσε περί τα 800 μέλη απ’ όλο τον κόσμο. Διέθετε Αστεροσκοπείο με δύο τηλεσκόπια, μετεωρολογικό κλωβό και φασματοσκόπιο. Εξέδιδε από το 1927 το περιοδικό «Ουρανία» (από το όνομα της προστάτιδας Μούσας της Αστρονομίας) στα Ελληνικά-Γαλλικά και ενίοτε Γερμανικά και Αγγλικά.

Το έργο της Εταιρείας αναγνωρίστηκε επίσημα από την Πολιτεία με την βράβευσή της από την Ακαδημία Αθηνών το 1932. Το έργο των μελών της αναγνωρίστηκε και διεθνώς, αφού ένας κρατήρας της Σελήνης φέρει το όνομα του ιδρυτή της Felix LAMECH και δύο κρατήρες, ένας στον Άρη και ένας στη Σελήνη, το όνομα του Κερκυραίου αστρονόμου Ιωάννη Φωκά.

Η επαναδραστηριοποίηση της Εταιρείας έγινε το 1996. Σήμερα, η εταιρεία αναπτύσσει επιστημονική, εκπαιδευτική, εκλαϊκευτική και πολιτιστική δράση.

Όλες οι εκδηλώσεις της είναι δωρεάν για το κοινό.

Χιλιάδες ήχοι αμέτρητοι, πολύ βαθιά στη χτίση·
η Ανατολή τ’ αρχίναγε κι ετέλειωνέ το η Δύση.
κάθ’ ήχος είχε και χαρά, κάθε χαρά κι αγάπη.

Διονύσιος Σολωμός