Ο ουρανός του μήνα
courses-img4

Σειρά Εκλαϊκευμένων Ομιλιών Σύγχρονης Επιστήμης - Σεπτέμβριος 2024

courses-img4

Ομιλητής: Σπύρος Γεωργαράς, φυσικός MSc

courses-img4

Ομιλητής: Σπύρος Γεωργαράς, φυσικός MSc

courses-img4

13ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ερασιτεχνικής Αστρονομίας

Ο ουρανός του μήνα

Ομάδα παρατήρησης
επιμέλεια: Θανάσης Παπαδημητρίου

Στον νυχτερινό ουρανό του Δεκέμβρη, εκτός από το άρμα του Άη Βασίλη που θα περνά μπροστά από ένα Παγωμένο Φεγγάρι θα δούμε επίσης όλους του πλανήτες να στολίζουν τον γιορτινό ουρανό και μια βροχή διαττόντων να αναβοσβήνει σαν λαμπιόνια.

Πανσέληνος 15 Δεκεμβρίου - «Παγωμένο Φεγγάρι»

Την 1η Δεκεμβρίου έχουμε Νέα Σελήνη και στις 15 Δεκεμβρίου , Πανσέληνο, ενώ στις 30 Δεκεμβρίου θα έχουμε πάλι Νέα Σελήνη. Το φαινόμενο ονομάζεται «Μαύρη Σελήνη» και ορίζεται ως η δεύτερη Νέα Σελήνη σε έναν μόνο ημερολογιακό μήνα. «Παγωμένο Φεγγάρι» είναι το όνομα της Πανσελήνου αυτού του μήνα και είναι προφανής ο λόγος.

Το φεγγάρι θα βρεθεί σε σύνοδο με την Αφροδίτη στις 4/12, με τον Κρόνο στις 8/12 και με τον Άρη στις 18/12.

Βροχή Διαττόντων

Οι Διδυμίδες είναι η πιο έντονη βροχή μετεώρων για τον Δεκέμβρη. Οφείλεται στον αστεροειδή 3200 Φαέθων. Θα κορυφωθεί στις 12-13 Δεκεμβρίου. Οι πρώτοι διάττοντες παρατηρούνται τις 6 Δεκεμβρίου και οι τελευταίοι τις 18 Δεκεμβρίου. Το ακτινοβόλο σημείο τους βρίσκεται, όπως υπονοεί και το όνομά τους, στον αστερισμό των Διδύμων.

Η επόμενη βροχή είναι οι Αρκτίδες, που συχνά παραμελούνται λόγω του γεγονότος ότι κορυφώνονται λίγο πριν από τα Χριστούγεννα. Οι Αρκτίδες (Ursids, URS) είναι μια βροχή διαττόντων που διαρκεί ετησίως περίπου από τις 17 έως και τις 25 ή 26 Δεκεμβρίου. Το ακτινοβόλο σημείο τους βρίσκεται κοντά στον αστέρα β Μικράς Άρκτου (Κοτσάμπ) στον αστερισμό της Μικράς Άρκτου. Προκαλούνται από τον κομήτη 8P / Τατλ.

Πλανήτες

Στις 25 Δεκεμβρίου ο πλανήτης Ερμής βρίσκεται στη μέγιστη απόκλιση 22 μοιρών από τον Ήλιο. Αυτή είναι η καλύτερη στιγμή για να δείτε τον Ερμή, καθώς θα βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο. Αναζητήστε τον πλανήτη χαμηλά στον ανατολικό ουρανό λίγο πριν την ανατολή του Ήλιου.

Ο Άρης, που είναι ορατός, θα εισέλθει σε ανάδρομη κίνηση, σταματώντας τη συνήθη κίνησή του προς τα ανατολικά και θα στραφεί για να κινηθεί προς τα δυτικά. Αυτή η αντιστροφή κατεύθυνσης είναι ένα φαινόμενο που υφίστανται περιοδικά όλοι οι εξωτερικοί πλανήτες του ηλιακού συστήματος.

Ορατή είναι η Αφροδίτη ψηλά στον δυτικό ουρανό ως Αποσπερίτης. Δίας και Κρόνος στολίζουν επίσης τον έναστρο ουρανό.

Αστερισμοί

Στον ανατολικό ουρανό νωρίς το βράδυ κυριαρχεί ο αστερισμός του Ωρίωνα και στα αριστερά του ο αστερισμός των Διδύμων με τα λαμπρά άστρα Κάστορα και Πολυδεύκη. Επίσης, σιγά σιγά ανατέλλει το πιο φωτεινό αστέρι, ο Σείριος, στον αστερισμό του Μεγάλου Κυνός.

Στον νότιο ουρανό υπάρχουν οι δυσδιάκριτοι αστερισμοί του Ηριδανού και του Κήτους, ενώ στον Βόρειο ουρανό σιγά σιγά ανυψώνεται ο αστερισμός της Μεγάλης Άρκτου.

Χειμερινό Ηλιοστάσιο

Στις 21 του Δεκεμβρίου ο Νότιος Πόλος της γης θα έχει κλίση προς τον Ήλιο. Ο Ήλιος θα έχει φτάσει στη νοτιότερη θέση του στον ουρανό και θα βρίσκεται ακριβώς πάνω από τον Τροπικό του Αιγόκερω στις 23,44 μοίρες νότιου γεωγραφικού πλάτους. Αυτή θα είναι η πρώτη μέρα του χειμώνα (χειμερινό ηλιοστάσιο) στο βόρειο ημισφαίριο και η πρώτη ημέρα του καλοκαιριού (θερινό ηλιοστάσιο) στο νότιο ημισφαίριο.

Η μεγαλύτερη σε διάρκεια νύχτα συμβολίζει τη σκοτεινή μήτρα της μεγάλης μητέρας γης στην οποία εισδύει ο ήλιος προκειμένου να την γονιμοποιήσει. Αμέσως μετά ο ήλιος θα ξαναγεννηθεί αναγγέλλοντας την αναγέννηση της ζωής.

Το Αστεροσκοπείο Κέρκυρας

Στις 13 Φεβρουαρίου 1927 ιδρύθηκε η «Αστρονομική Εταιρεία της Ελλάδος» εν Κερκύρα μοναδική στην Ελλάδα, με πλούσια πολιτιστική και επιστημονική δράση. Αριθμούσε περί τα 800 μέλη απ’ όλο τον κόσμο. Διέθετε Αστεροσκοπείο με δύο τηλεσκόπια, μετεωρολογικό κλωβό και φασματοσκόπιο. Εξέδιδε από το 1927 το περιοδικό «Ουρανία» (από το όνομα της προστάτιδας Μούσας της Αστρονομίας) στα Ελληνικά-Γαλλικά και ενίοτε Γερμανικά και Αγγλικά.

Το έργο της Εταιρείας αναγνωρίστηκε επίσημα από την Πολιτεία με την βράβευσή της από την Ακαδημία Αθηνών το 1932. Το έργο των μελών της αναγνωρίστηκε και διεθνώς, αφού ένας κρατήρας της Σελήνης φέρει το όνομα του ιδρυτή της Felix LAMECH και δύο κρατήρες, ένας στον Άρη και ένας στη Σελήνη, το όνομα του Κερκυραίου αστρονόμου Ιωάννη Φωκά.

Η επαναδραστηριοποίηση της Εταιρείας έγινε το 1996. Σήμερα, η εταιρεία αναπτύσσει επιστημονική, εκπαιδευτική, εκλαϊκευτική και πολιτιστική δράση.

Όλες οι εκδηλώσεις της είναι δωρεάν για το κοινό.

Τι όμορφη βραδιά. Εχει και φεγγάρι. Να, για κοίτα. Το φεγγάρι. Μαλαματένια βέρα στο δάχτυλο της βραδιάς και στην ψυχή μας. Ο όρκος μας στον κόσμο

Γιάννης Ρίτσος
Ενα ταξίδι με το τραμ